Układy technologiczne magazynu – wady i zalety dostępnych rozwiązań

Czym jest układ technologiczny magazynu?

Ustalenie układu technologicznego magazynu to jedno z kluczowych ustaleń, które należy poczynić jeszcze przed rozpoczęciem projektowania obiektu. Chodzi o określenie, jak będzie wyglądał podział magazynu na strefy, a co za tym idzie – w jaki sposób będą przebiegały procesy logistyczne.

W każdym magazynie można wyróżnić trzy newralgiczne strefy, w których wykonywane są zadania. Są to:

• strefa przyjęć – a więc miejsce, w którym towary są odbierane, najczęściej rozładowywane z samochodów dostawczych,
• strefa magazynu – to obszar składowania, w którym towary oczekują na wysłanie do klienta lub pobranie do produkcji (jeśli mowa o zakładach wytwórczych),
• strefa wydań – miejsce, w którym produkty są przygotowane do dalszej drogi, np. pakowane, a następnie wydawane, czyli najczęściej umieszczane w pojazdach transportowych.

Choć może się wydawać, że nie ma większej filozofii w ustaleniu, gdzie będą się odbywały poszczególne zadania, w rzeczywistości wymaga to pogłębionej analizy.

Polecamy również: Rozmieszczenie towaru w magazynie

Od czego jest uzależniony podział magazynu na strefy?

Na wybór określonego układu technologicznego wpływa bardzo wiele czynników. Można wśród nich wymienić m.in.:

• wielkość i układ działki, na której jest realizowana inwestycja,
• wielkość samego magazynu i jego docelowa pojemność,
• liczbę jednostek, które będą użytkowały magazyn – a więc to, czy będzie to przestrzeń logistyczna dla jednej firmy, czy też współdzielona z innymi,
• skalę działalności magazynu – im będzie większa, tym większa będzie również potrzeba rozdzielenia kanałów przyjmowania i odbioru towarów (tak, aby samochody ciężarowe dowożące i wywożące towary nie spotykały się na tej samej drodze).

Ponieważ potrzeby każdego inwestora mogą być inne, w logistyce wyróżnia się 3 typy układów technologicznych magazynu: przelotowy, kątowy oraz workowy. Zobacz, czym są oraz jakie mają atuty i wady.

Magazyn przelotowy

Układ przelotowy magazynu to najbardziej standardowe i klasyczne rozwiązanie stosowane w logistyce.  Zasada działania jest tu bardzo prosta: magazyn tworzy swoisty korytarz przelotowy. Z jednej strony budynku znajduje się strefa przyjęć, która prowadzi bezpośrednio do strefy magazynowania, a dalej – do strefy wydań.

Mamy tu więc do czynienia z bardzo logicznym i uporządkowanym układem, który gwarantuje, że towar ze strefy przyjęć nie zostanie omyłkowo wydany, ponieważ obie te przestrzenie są od siebie wyraźnie oddzielone i oddalone.

Układ przelotowy magazynu zapewnia również:

• szybkość przemieszczania ładunków (brak skomplikowanych korytarzy między regałami),
• rozdzielenie strumieni towarowych oraz pracowników poszczególnych stref magazynu, co ogranicza ewentualny chaos organizacyjny,
• możliwość stworzenia odrębnych placów manewrowych dla ciężarówek przywożących i odbierających towar.

Trzeba jednak pamiętać o wadach takiego układu. Są nimi:

• długa droga, jaką muszą przebyć ładunki od strefy przyjęcia do wydania – zwłaszcza, jeśli w tym układzie jest wybudowany bardzo duży obiekt logistyczny,
• problem z efektywnym wykorzystaniem przestrzeni magazynowej – duża jej część może zostać w tym układzie zmarnowana,
• brak możliwości łatwego relokowania pracowników do wykonywania zadań ze strefy przyjęć do strefy wydań,
• konieczność zapewnienia dużej przestrzeni dookoła magazynu, np. ze względu na to, że potrzebne są 2 place manewrowe.

Układ kątowy

Układ kątowy magazynu jest zbliżony do przelotowego, dlatego często są opisywane wspólnie. Tu również strefy przyjęć i wydań są od siebie oddzielone, jednak nie znajdują się na przeciwległych kątach magazynu, a przy przylegających bokach bryły.

Taki układ ma dość podobne zalety. Różnica polega na tym, że nie ma konieczności rozdzielania placów manewrowych, co może być i atutem, i wadą. Eksperci wskazują również, że w tym układzie teren działki może być wykorzystany nieefektywnie.

Układ workowy magazynu

W układzie workowym strefy przyjęcia i wydania nie znajdują się w różnych obszarach obiektu logistycznego. Wręcz przeciwnie. Są ulokowane albo bezpośrednio obok siebie, albo połączone.

Zaletami takiego układu są:

• zoptymalizowanie drogi przemieszczania ładunków i ułatwienie podziału na strefy składowania, zgodnie z przyjętą polityką składowania towarów (np. w odniesieniu do częstotliwości rotacji danymi towarami),
• bardziej efektywne wykorzystanie zasobów ludzkich – pracownicy mogą wykonywać zadania zgodnie z bieżącymi potrzebami w odniesieniu do załadunków i wyładunków,
• bardziej efektywne wykorzystanie działki, na której znajduje się obiekt logistyczny – taki układ pozwala np. wytyczyć więcej przestrzeni na składowanie lub powiększyć plac manewrowy.

Jakie są wady? Specjaliści wskazują przede wszystkim na ryzyko, że przesyłki przychodzące i wychodzące mogą się pomieszać. Ponadto wyzwaniem może być krzyżowanie się dróg transportowych pojazdów. Należy także wówczas zadbać o bardzo sprawne zarządzanie pracownikami – tak, aby przy wyładunkach i rozładunkach nie zapanował chaos.

Które z tych rozwiązań jest więc najkorzystniejsze? Na to pytanie nie istnieje jednoznaczna odpowiedź, ponieważ wszystko zależy od specyfiki prowadzonych operacji logistycznych oraz warunków technicznych.

Pewne jest jedno: każdy układ technologiczny magazynu można produktywnie wykorzystać pod warunkiem wyposażenia przestrzeni w odpowiednio dopasowany sprzęt transportu bliskiego, regały oraz system zarządzania.

Zapraszamy do kontaktu, aby uzyskać kompleksowe wsparcie w tym zakresie.