Operator wózka widłowego – jakie kwalifikacje musi posiadać?

Wózki widłowe są nieocenionym wsparciem przy pracy w magazynie. Na ich operatorach ciąży jednak duża odpowiedzialność w kwestii bezpieczeństwa. Urządzenia te nie mogą być obsługiwane przez przypadkowe osoby, lecz przez wykwalifikowanych operatorów wózków widłowych. Jak zdobyć takie kwalifikacje?

Czy uprawnienia są potrzebne do obsługi wszystkich wózków widłowych?

Jest kategoria wózków widłowych, które można obsługiwać bez dodatkowych uprawnień. To ręczne wózki transportowe – proste urządzenia napędzane pracą ludzkich mięśni. Za pomocą ręcznych wózków można przewozić towar umieszczony na paletach na krótkie odległości. Są bardzo proste w obsłudze, a do ich obsługi wystarczy krótkie przeszkolenie przez pracodawcę lub innego pracownika.

To jednak jedyny rodzaj wózków widłowych, których operatorem może być osoba bez uprawnień. Wózki wyposażone w silnik dowolnego rodzaju (spalinowy, elektryczny) mogą być obsługiwane wyłącznie przez osoby, które zaliczyły egzamin państwowy przed komisją Urzędu Dozoru Technicznego i mają aktualne zaświadczenie kwalifikacyjne.

Warto przeczytać: Uprawnienia na wózki widłowe - jak je uzyskać?

Kategorie uprawnień do obsługi wózka widłowego

Osoby, które chcą podjąć pracę na stanowisku operatora wózka widłowego, zastanawiają się często, jaka kategoria uprawnień będzie dla nich najlepsza. Przyszli operatorzy mają do wyboru następujące kategorie:

I WJO – takie uprawnienia pozwalają na obsługę widlaków jezdniowych, unoszących i specjalizowanych, w tym unoszących operatora wraz z ładunkiem, ze zmiennym wysięgnikiem czy wysokiego składowania.
II WJO – uprawnienia obowiązują dla wszystkich rodzajów wózków jezdniowych, z wyjątkiem wózków specjalizowanych.
III WJO – ta kategoria uprawnia do obsługi wózków podnośnikowych i prowadzonych przed sobą.

Najchętniej wybieraną przez operatorów kategorią jest I WJO. Wymaga ona najwięcej przygotowań, ale daje najszersze uprawnienia. Obejmuje wszystkie wykorzystywane w magazynach i innych obiektach typy wózków. Wybór kategorii II WJO i III WJO to z kolei sposób na szybsze zdobycie uprawnień.

Kto może być operatorem widlaka?

Aby móc obsługiwać wózki widłowe, konieczne jest uzyskanie zaświadczenia kwalifikacyjnego wydanego przez Urząd Dozoru Technicznego. Takie zaświadczenie wydaje się osobom, które podeszły do egzaminu państwowego i zdały go z wynikiem pozytywnym. Uprawnienia operatora wózków widłowych nie są jednak dostępne dla wszystkich. Aby móc się o nie ubiegać, konieczne jest spełnienie następujących warunków:

ukończone 18 lat;
posiadanie co najmniej podstawowego wykształcenia;
uzyskanie zaświadczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do wykonywania zawodu operatora.

Warto przeczytać: Operator wózka widłowego - co warto wiedzieć o jego pracy?

Droga do zdobycia uprawnień operatora wózka widłowego

Praca z wózkiem widłowym jest surowo zabroniona w przypadku osób, które nie posiadają odpowiednich uprawnień. Jak w takim razie zdobyć doświadczenie praktyczne niezbędne do uzyskania uprawnień?

Rozwiązaniem, z którego korzysta większość osób zamierzających wykonywać zawód operatora wózka widłowego, są specjalistyczne kursy. Składają się one z części teoretycznej i praktycznej, a ich zakres tematyczny obejmuje m.in.:

budowę i sposób działania poszczególnych rodzajów wózków widłowych;
zasady BHP obowiązujące w pracy operatora;
prowadzenie dokumentacji technicznej pojazdu i zapoznawanie się z instrukcjami obsługi;
ćwiczenia praktyczne: przygotowanie wózka do jazdy, wykonywanie manewrów, praca z zachowaniem zasad bezpieczeństwa.

Szkolenia przeważnie odbywają się w formie stacjonarnej. Coraz częściej spotyka się jednak też takie, w których część teoretyczna prowadzona jest zdalnie.

Jeśli szkolenie z obsługi wózka widłowego jest organizowane przez akredytowany ośrodek, najczęściej po jego zakończeniu można od razu przystąpić do egzaminu przeprowadzanego we współpracy z Urzędem Dozoru Technicznego. Jest to egzamin państwowy, składający się z testu sprawdzającego wiedzę teoretyczną i sprawdzianu praktycznego na placu manewrowym.

Po zdanym egzaminie operator otrzymuje imienne zaświadczenie kwalifikacyjne, które uprawnia go do obsługi wózków widłowych w dowolnym miejscu pracy na terenie Polski. Czy polskie uprawnienia obowiązują również za granicą? To zależy od przepisów obowiązujących w danym państwie. Uprawnienia UDT są honorowane m.in. w krajach Unii Europejskiej na mocy dyrektywy 2005/36/WE z dnia 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych. Na jej mocy w krajach EU powinny zostać wprowadzone przepisy, które umożliwiają uznanie kwalifikacji zawodowych nabytych w innych krajach EU. Oczywiście zależności od państwa, mogą występować różnice w sposobie prowadzenia postępowań uznawania kwalifikacji.

Czas obowiązywania uprawnień – zmiany, które weszły w życie od 2019 r.

Jeszcze kilka lat temu osoby, które uzyskały uprawnienia do obsługi wózków widłowych, mogły z nich korzystać bezterminowo. Skończyło się to wraz ze zmianami wprowadzonymi w 2019 r. Na podstawie nowego rozporządzenia uprawnienia dla operatorów wózków widłowych mają określone terminy obowiązywania. Wynoszą one 5 lub 10 lat, w zależności od rodzaju wózków.

Co w przypadku, gdy operator zdobył swoje uprawnienia przed 2019 r.? Czy w takim przypadku będą one obowiązywały bezterminowo? Niestety nie – takie uprawnienia będą stopniowo wygasały. Operator się więc liczyć z koniecznością odbycia ponownego kursu i podejścia do egzaminu przed komisją UDT.

Wysokie kwalifikacje operatora wózka widłowego to nie tylko kwestia sprawnej pracy w magazynie, ale również bezpieczeństwa. Oprócz właściwego przeszkolenia personelu warto także zainwestować w niezawodny sprzęt. Polecamy Państwu wózki widłowe Jungheinrich, które pozwolą operatorom w pełni wykorzystać zdobyte podczas kursów i w trakcie pracy umiejętności!